Lucjan Buchalik, Jarosław Różański (red.), Ex Africa semper aliquid novi, t. VI, Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne 2022.

Odpowiadając na pytanie Quid novi ex Africa ? Muzeum Miejskie w Żorach odpowiada w szóstym tomie serii wydawniczej Ex Africa semper aliquid novi wskazując na część dorobku polskich badaczy, związaną z bogatą estetyką afrykańską. Zagadnienia z zakresu piękna estetycznego, przeżycia, wartościowania i oceny przedmiotów pod względem ich wartości artystycznej są problemem wielokrotnie poruszanych przez różne nurty refleksji, począwszy od starożytności. W odniesieniu do Afryki są one bez wątpienia także spotkaniem koncepcji miejscowych (nie wyrażonych wprost) i spojrzenia europejskiego, które nolens volens bardzo mocno wpłynęło na postrzeganie i interpretowanie tego, co w estetyce bywa najczęściej poruszane – „piękna”. Mimo, iż termin ten nie jest jednoznaczny, a piękno jest różnie postrzegane przez badaczy Afryki, teksty zebrane w niniejszym tomie raz jeszcze odwołują się do tych fundamentalnych dla estetyki przedmiotów.

Z tekstów zebranych w niniejszym tomie wynika wyraźnie, iż spojrzenie na piękno jest o wiele szersze, niż klasycznie pojmowana sztuka. Teksty z niniejszego tomu odwołują się na przykład do produkcji artystycznej przedmiotów gotowych, produkowanych seryjnie (batiki, pagnes wax, trendów modowych, bogatego świata widokówek pocztowych). W przypadku obiektów ze sfery sacrum (maski, rzeźby) może być połączony ze sferą sacrum. Ponieważ niniejsza seria wydawana jest przez Muzeum Miejskie w Żorach, nie brak w niej także tematów związanych z konkretnymi zbiorami i kolekcjami muzealnymi (w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, w Muzeum Misyjno-Etnograficznego w Pieniężnie). Perspektywą dla badań w niniejszym tomie są także współczesne koncepcje kultury wizualnej, a dokładniej ich interdyscyplinarny wymiar kulturoznawczo. Jest to zarazem pytanie o kondycję sztuki afrykańskiej. Czy rzeczywiście – jak zauważa przekornie cytowany w tym tomie Gilles Gontier – sztuka afrykańska w Afryce nie istnieje, o ile nie stanowi określonej sumy europejskich pieniędzy, jeśli nie jest sprzedawana  Europejczykom?

Wolny dostęp:

https://www.academia.edu/98298564/Ex_Africa_semper_aliquid_novi